تهویه مراکز تفریحی و ورزشی

بارهای سرمایش و گرمایش در استادیوم ها و سالن های ورزشی به دلیل کاربردهای متغیر آنها کاملا متفاوت است. استادیوم ها و سالن های ورزشی علاوه بر برگزاری مسابقات مختلف ورزشی مثل بسکتبال، هاکی روی یخ، بوکس و …، کاربردهای دیگری هم دارند مانند برگزاری همایش های اجتماعی، برگزاری سیرک ها، برگزاری جلسات عمومی، اجرای برنامه های اجتماعی، سخنرانیها، کنسرت های موسیقی و یا برگزاری نمایشگاه های خاص؛ بنابراین برای اهداف چندمنظوره، طراحی سیستم های تهویه مطبوع بایستی دارای انعطاف پذیری باشد. در بسیاری از مواقع بسته به شرایط بار و دمای هوای بیرون، تهویه با حجم بالای هوا می تواند رضایت بخش باشد.

مشخصات بار

بسته به نوع کاربری سالن ورزشی، بار از مقدار بسیار کم ضریب گرمای محسوس (SHF) مانند سالن مسابقات بوکس، تا مقادیر زیاد نسبت گرمای محسوس (SHF) مانند نمایشگاههای صنعتی متغیر است. اغلب با به کارگیری فن های دور متغیر می توان عملکرد سیستم را برای این دو موقعیت متفاوت بهبود بخشید. در هنگام استفاده از فن های دور متغیر، طراح سیستم باید به عملکرد سیستم های توزیع هوا و کویل های سرمایشی در مواقعی که فن با دور پایین تر در حال کار است توجه کند. از آنجایی که تأمین شرایط آسایش افراد در تمام کاربردها تقریبا غیرممکن است طراح باید سطح عدم آسایش حرارتی که افراد می توانند تحمل کنند را به دقت شناسایی نماید.

همانند سایر ساختمان های همایش های عمومی، ترکیب محل نشستن تماشاچیان و سیستم های روشنایی مهمترین مسأله در ملاحظات بار است. به عنوان نمونه در مسابقات بوکس، به دلیل کوچک بودن رینگ، بیشترین فضا به تماشاگران اختصاص داده می شود؛ بنابراین فقط محدوده رینگ باید از نورپردازی مناسب برخوردار باشد. به این ترتیب در سالن های بوکس، بار نهان؛ بیشترین مقدار بار کل را تشکیل می دهد.

از دیگر مواردی که بار نهان زیادی دارند، می توان به کنسرت های موسیقی و میهمانی های شبانه بزرگ اشاره کرد، هرچند که ممکن است افراد حاضر در این مراسم توجه چندانی به آسایش حرارتی نداشته باشند. در این سالن ها تخلیه هوای داخل برای حذف دود سیگار از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. سالن های هاکی، سالن های برگزاری سیرک و یا سالن های بسکتبال صحنه بزرگتر و جایگاه تماشاچیان کوچکتری دارند.

حجم وسیع یخ در مسابقات هاکی، نقش به سزایی در کاهش بار محسوس و نهان سالن دارد. در سالن های هاکی روی یخ، زیاد بودن بار نهان که بخش عمده آن به واسطه حضور افراد و یا تهویه داخل سالن است، موجب بروز مشکلاتی از قبیل ایجاد مه و یا تقطیر رطوبت موجود در هوا روی سطوح داخلی می شود؛ بنابراین توجه ویژه به نکاتی از قبیل سیستم های تهویه، توزیع هوا، کنترل رطوبت و مصالح ساختمانی از اهمیت زیادی برخوردار است.

سالن های ورزشی سرپوشیده

سالن های ورزشی ممکن است دارای بام ثابت و یا متحرک باشند. زمانی که بام سالن بسته می باشد، تهویه فضای داخل سالن ضروری است؛ بنابراین در بخش های دائمی استادیوم، شبکه کانال نیز باید در نظر گرفته شود، حجم هوای زیاد رفت و پرتاب پرفشار هوای موردنیاز، توزیع هوای مناسب را سخت می کند. بنابراین سیستم توزیع هوا باید بسیار انعطاف پذیر و قابل تنظیم باشد.

برخی از سالن های ورزشی رو باز در محل قرارگیری صندلیها کویل های گرمایش از کف دارند. می توان از گرمایش تشعشی گازی یا برقی با شدت بالا یا پایین، درست بالای افراد نیز استفاده کرد.

اگر جایگاه تماشاگران که در سالن های روبازی که برای مسابقات اسب دوانی یا دومیدانی مورد استفاده قرار می گیرند، محصور باشد، احتمالا با مشکلات تهویه ای مواجه می شود. تهویه قسمت های داخلی این سالن ها مانند سرویس های بهداشتی، رستوران ها و بوفه ها و محل های پرجمعیت به منظور جلوگیری از انتشار بوهای ناخوشایند بسیار مهم است. به طور معمول، نرخ تعویض هوا برای محل استقرار تماشاگران باید 4 مرتبه در ساعت باشد و هوا از پشت محل خدمات تخليه شود.

در فصل زمستان تشکیل بخار بر روی پنجره ها یکی از مشکلات شایع برای محل نشستن تماشاچیان است. این مشکل را می توان با استفاده از شیشه های دوجداره، سیستم های کنترل رطوبت و به گردش درآوردن هوای خشک روی شیشه ها و یا به کارگیری سیستم های گرمایش تشعشعی برای شیشه های پیرامونی به حداقل رساند.

فضاهای مجاور سالن های اصلی

اماکن ورزشی و استادیوم ها در زمان ورود، خروج و زمانهای استراحت بین مسابقات، با حجم سنگین جمعیت مواجه می شوند. بوی قابل توجهی در این قسمت ها به دلیل مصرف غذا، نوشیدنی و استعمال دخانیات، انتشار می یابدکه همین مساله تهویه در آنها را ضروری تر می کند. در مواردی که صرفه جویی در مصرف انرژی ضروری باشد، استفاده از فیلترهای کربن اکتیو و نرخ گردش هوای داخل قابل کنترل، باید مد نظر قرار گیرد. سیستم های تهویه محل تجمع افراد باید انعطاف پذیری لازم برای بازگردانی یا تخلیه هوا داشته باشند.

مراکز فروش بلیط، رستوران ها و مکان های مشابه، انتظار میرود در ساعاتی که سالن اصلی بسته است فعال باشند؛ بنابراین برای تهویه این دسته از مکان ها باید از سیستم های مجزا استفاده شود.

نرخ تهویه رختکن ها معمولا نباید از 2 تا 3 CFM/ft2 از فضای رختکن کمتر باشد. به منظور کاهش بار هوای تازه، می توان هوای اضافی سالن اصلی یا استادیوم را به رختکنها هدایت کرد. با این وجود برای حفظ دمای داخل رختکن در محدوده مطلوب، می توان از روش های مختلفی مانند گرمایش و سرمایش مجدد هوا با استفاده از آب و یا هوای اولیه، استفاده کرد. همچنین به منظور بالانس صحیح هوا در همه شرایط، رختکن ها باید سیستم های هوای رفت و تخلیه مستقل و مجزا داشته باشند.

مجموعه های ورزشی کوچک

سالن های ورزش کوچکتر که در مدارس و ساختمان های آموزشی احداث می شوند، اغلب برای کاربردهای مختلفی مورداستفاده قرار می گیرند. بسیاری از سالن های ورزشی مدارس تهویه مطبوع ندارند. گرم کن های تابشی محیطی با شدت کم، تهویه مرکزی با نرخ تغییر هوای 4 تا 6 مرتبه در ساعت مؤثر و کارآمد هستند. استفاده از یونیت هیترهای سقفی نیز می تواند مؤثر باشد. تهویه هوای داخل سالن به دلیل فعالیت شدید افراد و انتشار بوی ناخوشایند الزامی است.

اکثر سالن های ورزش کوچک در مدارس قرار دارند. با این حال گاهی اوقات مراکز درمانی و سازمان های خصوصی و دولتی نیز ممکن است سالن ورزشی داشته باشند. در طول مدت روز، سالن ورزشی معمولا برای فعالیتهای ورزشی مورد استفاده قرار می گیرد ولی در هنگام عصر و یا در تعطیلات آخر هفته می تواند با هدف  برگزاری مسابقات ورزشی، جلسات آخر هفته و یا گردهمایی های فرهنگی و اجتماعی از آنها استفاده کرد.

تهویه مطبوع این اماکن باید طوری طراحی شود که برای فعالیتهای اجتماعی مختلف مناسب باشد. معیار طراحی این مراکز شبیه سالن های ورزشی و مراکز گردهمایی است. با این وجود در هنگام استفاده در زمان مدرسه، دما در فصل زمستان بهتر است بین 65 تا 68 درجه فارنهایت ثابت نگه داشته شود. حضور افراد در داخل سالن و میزان فعالیت آنها در طول روز معمولا به مقادیر زیادی هوای تازه نیاز ندارد؛ اما برای کارکردهای دیگر، سیستم تهویه مطبوع باید انعطاف پذیری کافی را داشته باشد.